Wanneer de sociale recherche uitkeringsfraude vermoedt, dan zullen zij een onderzoek naar u instellen. Vaak heeft u dit niet door, de sociale recherche is niet verplicht om u te laten weten dat er een onderzoek loopt naar de rechtmatigheid van uw bijstandsuitkering. Meestal komt u er toevallig achter dat er een onderzoek van de sociale recherche naar u loopt. Bijvoorbeeld omdat u mensen bij u aan de overkant van de straat ziet posten, of omdat uw buren ondervraagd worden in het kader van een buurtonderzoek. De sociale recherche van de gemeente heeft vrijwel onbeperkte bevoegdheden om een fraudeonderzoek naar u in te stellen. De politie echter, in het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar bijstandsfraude, is aan strenge regels gebonden.
De sociale recherche mag u niet afluisteren met afluisterapparatuur. De sociale recherche mag wel zonder dat van te voren aan te kondigen bij u aan de deur staan om uw woning bezoeken. De sociale recherche zal bij een huisbezoek uw (o.a.) kasten doorzoeken, de post, de standen van de water en elektriciteitsmeter, de wasmand en wasmachine en de koelkast controleren. De sociale recherche kan tot de conclusie komen dat u niet woont op het adres waar u ingeschreven staat (bijvoorbeeld bij als er weinig kleding is of eten in uw (koel)kast, bij weinig waterverbruik), of dat u samenwoont (er zijn meerdere tandenborstels, kleding die niet van u is, hoog waterverbruik).
De gevolgen zijn opschorting of stopzetting van uw bijstandsuitkering voor de duur van het verdere onderzoek door de sociale recherche. Een buurtonderzoek maakt deel uit van het onderzoek van de sociale recherche. De buren worden dan ondervraagd over u; of u weinig thuis bent of dat u veel bezoek krijgt van bijvoorbeeld uw ex-partner.
Op straat voor uw woning posten valt ook onder de gebruikelijke werkwijze van de sociale recherche. Er zijn in di verband geen regels waaraan de sociale recherche zich moet houden. Als u niet meewerkt aan het onderzoek van de sociale recherche, bijvoorbeeld als u een onverwacht huisbezoek weigert en de gemeente niet binnen te laat, mag de gemeente uw uitkering stopzetten. Als u niet meewerkt, kan de gemeente uw recht op bijstand niet vaststellen en wordt uw recht op uitkering opgeschort.
Verhoor door sociale recherche
Tot slot komt het regelmatig voor dat u en/of uw ex-partner door de sociale recherche worden uitgenodigd voor een verhoor op het kantoor van de gemeente. In dit verhoor bent u tot antwoorden verplicht. U heeft niet het recht, zoals bij een politieverhoor, om u op uw zwijgrecht te beroepen.
Als u of uw ex-partner tijdens het verhoor door de sociale recherche weigert om bepaalde vragen te beantwoorden, dan zal de gemeente dit aangrijpen om uw uitkering stop te zetten. Uw recht op bijstand is vanwege ‘weigering om inlichtingen te verstrekken’ niet door de gemeente vast te stellen. U kunt dus geen kant op bij een verhoor door de sociale recherche.
In het algemeen is het verstandig om een advocaat mee te nemen naar het verhoor door de sociale recherche ! De gemeente is daar misschien niet blij mee, maar mag dit niet weigeren.
Neem contact op met een advocaat als u of uw ex-partner een uitnodiging voor een verhoor door de sociale recherche van de gemeente heeft ontvangen. Zorg dat er een advocaat met u meegaat naar de gemeente. Tijdens het verhoor kunt u dan niet zo makkelijk onder druk gezet worden om een verklaring te ondertekenen, of een afstandsverklaring van uw bijstandsuitkering te tekenen. Zonder een advocaat bent u al snel geneigd om te tekenen als de sociale recherche dit vraagt. Ook kan uw advocaat bepaalde vragen van de sociale recherche voor u beantwoorden, die u zelf niet kunt of wil beantwoorden. Er staat bij u veel op het spel als de sociale recherche een onderzoek naar u heeft ingesteld en u wilt verhoren over mogelijke fraude met uw bijstandsuitkering.
Meer informatie:
Wat als de politie (dus niet de sociale recherche) u wil spreken ?