Iederin:
De Tweede Kamer heeft twee weken terug gesproken over de banenafspraak en het voorstel om de wet te vereenvoudigen. Dat wetsvoorstel is inmiddels aangenomen. Dit gaat leiden tot kleine veranderingen. Maar de meest noodzakelijke verandering – meer kans op werk voor alle mensen met een beperking – blijft nog steeds uit. Lees meer..
Rijksoverheid over de nieuwe regels:
Het kabinet wil het simpeler en aantrekkelijker maken voor werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Werkgevers vinden de huidige Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten ingewikkeld. De banenafspraak houdt in dat werkgevers een bepaald percentage banen aan mensen met een ziekte of handicap moeten geven.
We moeten trots en blij zijn met de banen die wel zijn gerealiseerd, zegt staatssecretaris Nobel. Maar hij is ook teleurgesteld in het resultaat tot nu toe, want er zijn minder banen gerealiseerd dan afgesproken. De uitvoering van de banenafspraak wordt daarom eenvoudiger.
Zo behouden werkgevers het Externe link:loonkostenvoordeel
voor een werknemer uit de doelgroep zolang die in dienst blijft, en niet slechts voor de huidige drie jaar. De administratieve lasten worden verlicht omdat werkgevers en werknemers geen speciale verklaring meer hoeven aan te vragen bij UWV om loonkostenvoordeel te krijgen.
Samenvoeging
De banenafspraak maakt een onderscheid: er moeten 100.000 banen komen bij bedrijven en 25.000 bij de overheid. Er komt op termijn één banenafspraak voor alle werkgevers. Het onderscheid tussen de overheidswerkgevers en het bedrijfsleven vervalt dus. Maar de overheid haalt de doelstellingen nu niet. Paulusma (D66) pleit ervoor om het onderscheid pas te laten vallen als de overheid de doelen heeft gehaald.
Rikkers (BBB) vindt de samenvoeging een goede zaak, ook vanwege de verwachte afname van administratieve lasten, maar zij wil dat er zicht blijft op de verschillen per sector en dat daar informatie over wordt verzameld.
Het onderscheid tussen markt en overheid maakt het realiseren van banen via samenwerking lastiger, zegt de staatssecretaris. Opheffing van het onderscheid moet per saldo meer banen opleveren. Maar dat ontslaat de overheid volgens Nobel niet van de verplichting om te leveren. Het lijkt hem goed om de verschillen per sector te blijven monitoren.
Quotumregeling
Als het aantal banen voor mensen met een arbeidsbeperking achterblijft, kon de werkgever een boete krijgen: de quotumheffing. Het wetsvoorstel komt wet een nieuw systeem van heffingen en bonussen, de quotumregeling.
Esser (PVV vraagt zich af of het afschaffen van de quotumheffing de doelen wel dichterbij brengt. De quotumheffing moet juist "van stal gehaald worden" zodat de overheid zich aan de eigen afspraken gaat houden, vindt Van Kent (SP). Lahlah (GroenLinks-PvdA) vindt de nieuwe boete, de zogeheten inclusiviteitsopslag, voor bedrijven die te weinig banen creëren "vrij laag en vrijblijvend". Is de staatssecretaris bereid om de prikkel te verhogen?
De nieuwe quotumregeling moet een stok achter de deur zijn als het nodig is, maar ook een beloning bieden aan werkgevers die het goed doen, legt Nobel uit. Door aan te sluiten bij al bestaande premies worden de administratieve lasten beperkt.
Verbetervoorstellen
Ongeveer de helft van de mensen die valt in de doelgroep van de banenafspraak is nog niet aan het werk.
De Kort (VVD) benadrukt het belang van werkvoorzieningen en vervoersvoorzieningen. Nu wordt extra ondersteuning soms pas toegekend na het afsluiten van de arbeidsovereenkomst, maar deze voorzieningen zijn voor mensen met bepaalde handicaps nodig bij de zoektocht naar een baan.
Welzijn (NSC) wil meer begeleiding en vraagt ook om switchen van baan eenvoudiger te maken, zodat mensen niet thuis komen te zitten als hun baan niet meer aansluit bij hun hulpbehoefte.
Helaas is er niet altijd tijd, geld of capaciteit om mensen persoonlijk te begeleiden, erkent de staatssecretaris. Maar gemeenten doen pogingen om de doelgroep beter in beeld te brengen en switchen makkelijker te maken.
De regionale verschillen zijn best groot, benadrukt Van Dijk (CDA). Ze ziet dat succesvolle regio's hun aanpak aanpassen aan de lokale arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door sectoren met veel vacatures te ondersteunen of gerichte scholing aan te bieden. Ze wil daarom dat regio's continu van elkaar leren.
Na 1 januari 2027
De banenafspraak loopt op 1 januari 2027 af. Ceder (ChristenUnie) denkt dat het hard nodig is om nu al afspraken te maken over de periode daarna. Hij spreekt zelf over "de banenafspraak 2.0". Nobel omarmt dit idee van een vervolg op de banenafspraak.
De Kamer stemt op 11 februari over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.
